Author: lensherra

Bjarni Guðmarsson sagnfræðingur hefur setið sveittur við að rita sögu BÍL í tilefni af 50 ára afmæli samtakanna árið 2000. Hann gefur okkur forsmekk að því sem koma skal í skemmtilegum útdrætti. Hálf öld að baki og alltaf batnar það! BÍL 1950-2000 í fáum dráttum Íslensk leiklist í þeirri mynd sem við þekkjum nú á sér ekki ýkja langa sögu. Þó má segja að á síðari hluta 19. aldar og fyrri hluta þeirrar 20. hafi myndast nokkur vísir að skipulegu leiklífi úti um land. Allt var það í höndum áhugamanna, venjulegt fólk lagði frá sér verkfæri sinna daglegu starfa og gekk leiklistargyðjunni á hönd. Eftir aldamótin 1900 vaknaði áhugi manna á að koma á fót ríkisreknu atvinnuleikhúsi í Reykjavík. Það varð að veruleika innan skamms og var Þjóðleikhúsið vígt árið 1950. Með því  opnuðust ýmsar leiðir fyrir áhugaleikfélögin úti um landið og önnur þau félög sem höfðu leiklist á sinni könnu. Í lögum um leikhúsið frá 1947 var ma. ákvæði um að því bæri að vinna að eflingu leiklistar um allt land. Þá munaði ekki minna um að nú var kominn fram allnokkur hópur skólagenginna leikara, sem veitt gat félögunum mikinn stuðning í viðleitni þeirra til að leika.Um þessar mundir hafði verið lyft grettistaki í byggingu samkomuhúsa á Íslandi. Með lögum árið 1947 var félagasamtökum sem vildu ráðast í byggingu félagsheimila léttur róðurinn. Í kjölfarið tóku félagsheimili að rísa...

"..leikhúss- og bókmenntafólk… [er] …einfaldlega skíthrætt við allt alvöruróttækt…" Einn þátttakenda í Leikþáttasamkeppninni hefur sent vefnum bréf þar sem hann tjáir sig um stöðu mála í íslenskri leikritun. MEIRI FÍFLIN, ÞESSIR IBSEN, BRECHT OG FO! Sá sem hér setur orð á net sendi eitt lítið örstykki til lénsherrans, í ágæta samkeppni hans. Stykkið var ekki valið í 10-liðið og ekkert við því að segja, ég treysti ekki á það, enda orðinn vanur höfnun á verkum mínum, ekki síst í seinni tíð og þá oftar en ekki augljóslega fyrir róttækni, ádeilu, eins og það hefur jafnvel verið orðað beint. Sum hafa þó fundið náð og jafnvel fengið verðlaun. Um heilasullið í kollinum fóru hins vegar nokkrir hugleiðingastraumnar af þessu tilefni. Aðalpersóna mín hér var "Stelpa" og efnið uppreisn hennar. Merkilegt: Alltaf er verið að tala um að vanti leikrit með fleiri og betri hlutverkum fyrir konur. Mér sýnist þetta vera mestan part orðagjálfur, eins og svo margt í jafnréttisumræðunni. Ég hef beinlínis gert tilraunir í þessa veru. Ég sendi tvö leikrit í útvarpið, annað nær eingöngu með karlmönnum, það var strax tekið og flutt fljótlega. Síðan sendi ég annað, þar sem var nánast jafnt á komið með kynin, það var tekið reyndar og flutt síðar. Í fyrra tóku ágætar konur stykki eftir mig inn á menningarnótt, þar voru aðeins tveir karlmenn, annar að vísu draugur! Nú nú, ég sendi stóru...

"Ég hefði líklega látið segja mér það tvisvar fyrir nokkrum vikum ef mér hefði verið sagt að tvær frumlegar og frábærlega vel heppnaðar Shakespearesýningar væru í gangi í einu, og það í sama húsinu." Þorgeir Tryggvason hefur skrifað hugleiðingu um Shakespearesýningar vetrarins. Shakespeare tvisvar sinnum Ég hefði líklega látið segja mér það tvisvar fyrir nokkrum vikum ef mér hefði verið sagt að tvær frumlegar og frábærlega vel heppnaðar Shakespearesýningar væru í gangi í einu, og það í sama húsinu. Uppfærslur síðustu ára á verkum karlsins í íslensku atvinnuleikhúsi hafa með örfáum undantekningum einkennst af áreynslukenndum tilraunum til að vinna gegn “hefðinni” (eins og hér hafi einhverntíman verið til Shakespeare-hefð), vanhugsuðum eða illa ígrunduðum leikstjórakonseptum sem gengu ekki upp og pínlegum tilraunum til að gera Shakespeare aðgengilegan án þess að maður hefði á tilfinningunni að aðstandendur sýninganna skildu verkin sem þeim var svo í mun að koma á framfæri. Svo ég dragi nú strax beittustu vígtennurnar úr þessari alhæfingu vil ég nefna tvær vel heppnaðar sýningar þar sem frumleiki leikstjóranna og verkin héldust í hendur frekar en að standa í fangbrögðum. Draumur á Jónsmessunótt  í uppfærslu Guðjóns Pedersen í Nemendaleikhúsinu og Ofviðrið í leikstjórn Rúnars Guðbrandssonar á sama stað. Þessar sýningar sýndu að þetta er hægt. Og nú eru Sumarævintýri og Rómeó og Júlía til marks um að fleiri hafa þetta á valdi sínu en Gíó og Rúnar. Báðar eru...

Söngleikurinn Söngvaseiður, sýning Litla leikklúbbsins og Tónlistarskólans á Ísafirði, var valin athyglisverðasta áhugaleiksýning leikársins 2002-2003. Söngvaseiður verður sýndur á Stóra sviði Þjóðleikhússins sunnudagskvöldið 25. maí nk. Söngvaseiður í Þjóðleikhúsinu – Niðurstaða dómnefndar Val Þjóðleikhússins á athyglisverðustu áhugaleiksýningu leikársins hefur nú farið fram tíunda leikárið í röð. Tólf leikfélög sóttu eftir að koma til greina við valið með alls þrettán sýningar. Dómnefndin, eða í sumum tilfellum hluti hennar, sá allar sýningar á heimavelli. Auk þess gafst dómnefndarmönnum, sem ekki höfðu séð viðkomandi sýningu á sviði, þess kostur að sjá þrjár sýningar á myndbandi. Dómnefnd Þjóðleikhússins í ár var skipuð Stefáni Baldurssyni þjóðleikhússtjóra, Melkorku Teklu Ólafsdóttur, leiklistarráðunauti Þjóðleikhússins og Ragnheiði Steindórsdóttur leikkonu. Eftirtalin leikfélög sóttu um með þessar sýningar: * Leikfélag Dalvíkur með Kverkatak eftir Júlíus Júlíusson í leikstjórn höfundar. * Leikfélag Fljótsdalshéraðs með Þrek og tár eftir Ólaf Hauk Símonarson. Leikstjóri: Oddur Bjarni Þorkelsson. * Stúdentaleikhúsið með Íbúð Soju eftir Mikhaíl Búlgakov. Leikstjóri: Bergur Þór Ingólfsson. * Ungmennafélagið Íslendingur með Taktu lagið, Lóa eftir Jim Cartwright. Leikstjóri: Guðmundur Ingi Þorvaldsson. * Leikfélag Mosfellssveitar með Beðið eftir go.com air eftir Ármann Guðmundsson í leikstjórn höfundar. * Leikfélag Hafnarfjarðar með Sölku miðil eftir Ármann Guðmundsson, Gunnar Björn Guðmundsson og leikhópinn. Leikstjóri: Ármann Guðmundsson. * Leikfélag Mosfellssveitar með Hobbitann eftir J.R.R. Tolkien. Leikstjóri og höfundur leikgerðar: Oddur Bjarni Þorkelsson. * Hugleikur með Undir hamrinum eftir Hildi Þórðardóttur. Leikstjóri: Ágústa Skúladóttir. * Leikfélag Seyðisfjarðar með...